Succesvolle benutting van eiwitrijk ‘soja’ gras
Wat doe je als melkveehouder, als het eiwit in het herfstgras recordhoogtes bereikt? Om te beginnen niet in paniek raken. Ten tweede de koeien zoveel mogelijk buiten houden. En ten derde compensatie zoeken voor het rantsoen. In Proeftuin Veenweiden meten we het effect van dit 3-stappenplan aan de hand van vers-grasmonsters.
Proef met dag en nacht weiden
Pilotveehouder Jaap Pronk in Broek in Waterland heeft de afgelopen zomer dag en nacht geweid met zijn koppel van ruim 300 melkkoeien. De melkkoeien vreten dan vers weidegras aangevuld met kuilgras en brok wat ze tijdens de melktijden kunnen vreten op stal. Op deze manier weet hij zijn gras goed te benutten en houdt hij het ureum op een fatsoenlijk peil.
Vers-grasmonsters
Het is bekend dat op veengrond in de herfst het eiwitgehalte van het gras fors hoger kan worden. Dit wordt veroorzaakt door mineralisatie van de veenbodem, waardoor er mineralen in de bodem vrijkomen en door het gras worden opgenomen. Om te zien hoe dit proces dit najaar op zijn bedrijf verloopt, heeft Jaap vanaf half juli vers-grasmonsters genomen van het gras dat de koeien tot hun beschikking kregen ( zie tabel).
Wat te doen bij hoog eiwit in herfstgras?
Het ruweiwit gehalte neemt vanaf juli gestaag toe, met een record op 6 september van 303 gram ruweiwit! Het betreft een perceel etgroen dat 2 weken daarvóór gemaaid is en licht bemest met 5 kuub drijfmest. Wat te doen?
- Geen paniek, dit gebeurt elk jaar en de koeien vallen niet zomaar om.
- De koeien zoveel mogelijk buiten houden (ijs en weder dienende …), want buiten wordt er nauwelijks ammoniak gevormd zolang de urine en mest niet bij elkaar komen.
- Een rantsoen samenstellen waarin dit stevige najaarsgras wordt gecompenseerd door componenten die minder eiwit bevatten.
Het is Jaap alle drie gelukt:
- Jaap raakt niet zomaar in paniek …
- Alleen met melken komen de koeien binnen. Wel zijn de koeien ’s avonds op een ander perceel gejaagd met minder ruweiwit.
- Er lag nog een juni/juli-kuil uit 2016 die wel een beetje pit kon gebruiken.
Het ureumgehalte in de melk kwam niet boven de 25. Met zulk ‘soja-gras’ is dat een hele prestatie!
Door middel van een ingevulde Kringloopwijzer over het jaar 2016 zijn de eerste resultaten bij Arno Plomp en Jaap Pronk bekend. Bij beiden is een deel van de beoogde reductie al gerealiseerd, vooral door het mest uitrijden met water, maar nog niet in de verhouding 1:1. Verder is Jaap er ook in geslaagd om het aandeel jongvee te verlagen naar 4,0 stuks per 10 melkkoeien, het ruw eiwit in het rantsoen met 10 punten te verlagen en het aantal weidedagen te verhogen. Zichtbare resultaten dus, maar wat is er nog meer nodig om de totale reductie te realiseren? De teamgenoten hebben met elkaar gekeken naar verbeterpunten, o.a. tijdens een rondgang op het bedrijf. In de praktijk, op het erf en in de stal kun je het beste zien waar het goed gaat en waar het beter kan! De volgende bijeenkomst worden de Kringloopwijzers over 2016 van de teamgenoten doorgenomen. Hoe staat het er bij hen voor? Waar kunnen zij verbeteringen doorvoeren?
Op dit moment ligt voor veel melkveehouders de focus op de gevolgen van het fosfaatreductieplan voor hun bedrijf. Hoeveel en welke koeien of jongvee moeten er afgevoerd worden? Vragen die aansluiten bij de uitvoering van Proeftuin Veenweiden. Het verlagen van het aandeel jongvee heeft een positief effect op ammoniakreductie. En als minder productieve koeien worden afgevoerd, zal de eiwitbenutting ook beter worden! En het verhogen van het aantal weidedagen en –uren kan in 2017 de kosten verlagen.