In 2017 is er veel gras gegroeid. Het hield maar niet op. Sterker nog, het groeit nog steeds! Deze gras-groei-marathon gaf in het najaar de nodige keuzestress voor de melkveehouders. Moet ik nog een keer maaien? En zo ja, wat doe ik er dan mee? Er werd volop gerekend en geprakkezeerd.
Toch is het moeite waard om voor volgend jaar goed te overwegen wat te doen om het herfstgras optimaal te benutten. Dat geeft een hoger rendement van het eiwit van eigen bodem en daarmee een lager verlies van stikstof in de vorm van ammoniak en nitraat.
Keuzestress moment 1: najaarsgras maaien of laten staan?
Maaien in het late najaar is geen automatische keuze, want je kunt het ook laten staan, hopend op een niet al te strenge winter of een flinke koppel schapen in jagen.,
De praktijk wil echter dat bijna alle veehouders dit jaar in de droge periode van september wel een flinke lap grond hebben gemaaid. Hun redenen hiervoor waren:
- een frisse na-weide creëren voor de melkkoeien;
- extra grasopbrengst en daarmee een hogere N-benutting van de bodem;
- geen lang gras in de winter met het risico van vorstschade aan het gras.
Na september was maaien geen optie meer en waren schapen de enige optie om het gras kort te krijgen en de ganzen voor te zijn …
Keuzestress moment 2: wat doe ik met het gemaaide gras?
Als je dan al besloten had om te maaien, had je nog een vraag te beantwoorden: Wat doe ik ermee?
Er zijn in de loop der tijd verschillende opties bedacht:
- Verkopen
- Inkuilen
- Drogen
- Grasbrok
Verkopen of zelf inkuilen?
Verkopen is bijna onmogelijk omdat niemand zit te wachten op dit soort gras. Najaarsgras heeft vaak een wat lagere VEM (850 – 900) en veel Ruw Eiwit (>200), waardoor het als gras in een rantsoen slecht tot haar recht komt en voor veel verlies zorgt in de vorm van ammoniak. Naast de lastige samenstelling is het inkuilen van najaarsgras ook een uitdaging. Ten eerste om het een beetje droog onder/in het zeil te krijgen en daarna om het goed te benutten in het rantsoen. Met ronde balen en een voermengwagen kom je daarmee het verst.
Gras drogen en grasbrok
Om bovenstaande redenen is het idee ontstaan om najaarsgras te drogen en tot grasbrok te persen. Na droging heeft het gras meer bestendig eiwit en kan prima eiwitrijk krachtvoer vervangen in het rantsoen. Ook is het prima te bewaren zonder verliezen. Een voorbeeld van een analyse-uitslag van grasbrok staat in onderstaande figuur.
Grasbrok maken kan door een grasdrogerij, zoals bijv. Hartog in Abbekerk (NH) of de Grasdrogerij Ruinerwold. Grasbrok maken kost ongeveer 24 cent per kg bij de drogerij. Hierbij komen nog extra kosten voor transport en de veehouder moet zelf maaien en harken. Afhankelijk van de locatie zal de grasbrok in totaal op ongeveer 30 cent per kg uitkomen.
Het gras alleen laten drogen kan ook bij bovengenoemde grasdrogerijen (tot 85 % ds). Inclusief kosten voor transport plus maaien en harken, komen de kosten uit op ongeveer 28 cent per kg. Ook zijn er speciale droogunits op boerderijschaal om ronde balen te drogen. Voordeel na droging is dat het eiwit bestendiger zal zijn, het zorgt voor meer rust in de pens, zodat er een eiwitarmere brok gevoerd kan worden!
